Cách Hà Nội khoảng 230 km, hồ Ba Bể là một điểm đến hấp dẫn, thu hút du khách trong và ngoài nước khi về với mảnh đất Bắc Kạn, không chỉ bởi cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp mà còn vì những nét văn hóa, ẩm thực đặc sắc của đồng bào nơi đây.

Rời xa những ồn ào, chộn rộn của chốn thị thành, hồ Ba Bể là nơi lý tưởng để tạm gác những lo toan và hòa mình vào thiên nhiên. Du khách có nhiều lựa chọn để trải nghiệm hồ Ba Bể nhưng cách trọn vẹn nhất là thuê thuyền du ngoạn lòng hồ.

Là “trái tim xanh” của của Vườn Quốc gia Ba Bể, hồ Ba Bể được hình thành từ cuộc kiến tạo lục địa Đông - Nam Á cách đây hơn 200 triệu năm, mang nhiều giá trị địa chất, địa mạo độc đáo.

Ở độ cao 145m so với mực nước biển, hồ Ba Bể là hồ nước ngọt tự nhiên lớn nhất Việt Nam, với chiều dài hơn 8 km, diện tích mặt nước khoảng 500 ha, được hợp thành bởi ba hồ thông nhau gồm Pé Lèng, Pé Lù và Pé Lầm. Đây cũng chính là nguồn gốc của cái tên “Ba Bể”, theo tiếng địa phương là "Slam Pé" (ba hồ).

Hồ Ba Bể cũng được xếp vào danh sách 20 hồ nước ngọt tự nhiên đẹp trên thế giới cần được bảo vệ, được UNESCO công nhận là khu Ramsa thứ ba của Việt Nam, có hệ sinh thái đa dạng với nhiều loài động, thực vật quý hiếm có tên trong Sách Đỏ Việt Nam.

Được mệnh danh là viên ngọc bích của núi rừng Đông Bắc, hồ Ba Bể đẹp ở mọi thời khắc trong ngày, khi bảng lảng trong sương sớm, khi rực rỡ trong nắng vàng.

Vẻ đẹp nao lòng của non nước hữu tình tạo nên một bức tranh thủy mặc lung linh, huyền ảo.

Khi những tia nắng đầu đông xua tan màn sương sớm, mặt hồ hiện lên rực rỡ với màu xanh ngọc bích đặc trưng, in đậm bóng núi, mây trời lồng lộng.

Không chỉ có hồ nước yên ả trên lưng chừng núi, nơi đây còn nổi tiếng với những danh thắng như động Puông, động Hua Mạ, thác Đầu Đẳng, ao Tiên, cùng những đảo nhỏ xinh đẹp An Mã, đảo Bà Góa giữa lòng hồ.

Đến với hồ Ba Bể, du khách cũng không thể quên thưởng thức những đặc sản địa phương nổi tiếng như măng hấp thịt, mắm tép chua, bánh ngải, bánh Coóc Mò…, và đặc biệt phải kể đến món cá nướng Ba Bể nức tiếng.

Những con cá nhỏ chỉ bằng ngón tay, được đánh bắt trực tiếp trên hồ rồi qua các công đoạn chế biến công phu
của bà con nơi đây. Món cá nướng mộc mạc đã trở thành món quà quý níu chân du khách.

Cá sau khi đánh bắt được làm sạch và phơi nắng. Qua 3 - 4 bữa nắng, khi đã khô lại, cá được kẹp trên thanh tre rồi nướng trên than hoa cho đến khi vàng rộm, dậy mùi thơm hấp dẫn, dù không cần ướp bất cứ gia vị nào. Khi ăn cá có vị ngọt, thơm, giòn, chắc thịt. Trong tiết trời se lạnh, món cá nướng nồng đậm như chính cái hồn của người dân bao đời gắn bó với hồ, với núi rừng chắc chắn sẽ để lại dư vị khó quên trong lòng khách phương xa.

Sau một ngày dạo chơi trên hồ, du khách có thể dừng chân ở các bản làng du lịch cộng đồng Pác Ngòi, Bó Lù, Cốc Tộc… của người Tày xung quanh hồ, khám phá những nét văn hóa đặc trưng của người dân bản xứ, cùng thưởng thức những món ăn truyền thống địa phương, hòa mình vào những khúc đàn tính, điệu then đậm tình mến khách./.