Đặc sắc ẩm thực Hồ Ba Bể

Hồ Ba Bể thuộc Vườn Quốc gia Ba Bể tại xã Nam Mẫu, huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn. Cách Hà Nội khoảng 220km, nơi đây là điểm dừng chân thú vị cho du khách khi trải lòng cùng thiên nhiên hoang sơ, mênh mông và huyền ảo.

Ngoài những phút giây thư giãn cùng cảnh vật khi du thuyền trên mặt hồ, du khách còn có thể tìm hiểu về đặc trưng văn hóa người Tày sống ở ven hồ, cũng như thưởng thức món ăn mang đậm phong vị địa phương.

Cá nướng, tôm nướng

Cá nướng, tôm nướng ở Hồ Ba Bể là món ăn du khách không thể bỏ qua khi có dịp đến đây.

Cá nướng, tôm nướng ở Ba Bể là món ăn khoái khẩu của nhiều du khách, tuy bé bằng ngón tay nhưng hương vị lại thơm nồng hấp dẫn. Sau khi rửa sạch, sơ chế, cá, tôm được kẹp vào các thanh tre, nướng trên than củi chừng 15 phút, chờ chuyển sang màu vàng ruộm là có thể dùng được.

Tôm, cá trong hồ Ba Bể được người dân đánh bắt hàng ngày. Số lượng không nhiều nhưng chất lượng tuyệt vời vì thịt cá trắng, chắc và có vị ngọt.

Tôm chua

Tôm chua được làm từ tôm tươi đánh từ hồ Ba Bể, sau khi rửa sạch đem trộn với cơm gạo nương nấu chín tới để nguội, sau đó ủ khoảng 4 đến 5 ngày. Khi ăn đem trưng với thịt băm hoặc dùng để chấm thịt, khi ăn có vị chua, thơm ngon đặc biệt.

Món ăn này được bán ở khắp các thôn bản quanh hồ Ba Bể, ở thị trấn Chợ Rã và ở thành phố Bắc Kạn… Ngoài tôm, các loại tép hay cá nhỏ được bắt tươi ở hồ, ăn không hết, người dân cũng muối vào lọ, để ăn dần.

Thịt lợn gác bếp, lạp sườn hun khói

Khác với một số dân tộc khác, người Tày sống quanh hồ Ba Bể có một món ăn đậm hương vị bản sắc dân tộc, đó là món thịt treo gác bếp và món lạp sườn. Thịt sau khi được tẩm ướp với muối, rượu và gừng được treo trên gác bếp. Còn lạp sườn được làm từ thịt thái nhỏ, tẩm ướp gia vị của vùng cao, sau đó nhồi trong lòng non. Khói từ bếp củi hằng ngày hun lên làm thịt có màu vàng đen. Khi ăn có vị rất đặc trưng mà không nơi đâu có được.

Thịt lợn và lạp sườn treo gác bếp.

Giảo cổ lam

Cây giảo cổ lam là dược liệu quý, sẵn có trong tự nhiên, cũng là một loại thực phẩm được người dân bản địa sử dụng quen thuộc trong món ăn hàng ngày. Cây giảo cổ lam thường mọc ở những nơi có khí hậu mát mẻ, đất ẩm, bóng râm dọc các khe đồi, núi.

Ở khu vực hồ Ba Bể, ngoài bán ngọn tươi để làm thức ăn, cây giảo cổ lam còn được phơi khô bày bán nhiều ở tất cả các điểm du lịch trên Hồ Ba Bể.

Rau bồ khai

Rau bồ khai có một mùi vị rất riêng, không thể tìm được sự tương đồng ở bất cứ loại mùi vị nào khác.  Khoảng mùa xuân, bồ khai bắt đầu trổ ngọn xanh tốt. Vào dịp này, ở khắp các phiên chợ vùng cao nơi đây đều có bày bán rau bồ khai. Nếu một lần có dịp lên thăm Bắc Kạn, hãy cùng thưởng thức hương vị đặc trưng của núi rừng.

Măng rừng

Đến Hồ Ba Bể, du khách có thể thưởng thức nhiều loại măng rừng như măng vầu, măng nứa, măng sặt... Đây là thực phẩm sạch 100%. Ngoài thưởng thức măng tươi xào, luộc hoặc nấu canh thì người dân Bắc Kạn chủ yếu bảo quản măng bằng cách phơi khô. Món ăn này như một thứ quà quý để mua về sau mỗi lần đến thăm Ba Bể.

Miến dong Bắc Kạn

Miến dong Bắc Kạn được Cục Sở hữu trí tuệ - Bộ Khoa học và Công nghệ cấp nhãn hiệu tập thể. Là sản phẩm miến dong sạch đã có thương hiệu lâu năm trên thị trường. Đến hồ Ba Bể hay đến bất cứ đâu ở Bắc Kạn đều dễ dàng tìm kiếm món ăn này. Hiện nay có khoảng 20 cơ sở sản xuất kinh doanh đang sử dụng nhãn hiệu tập thể “Miến dong Bắc Kạn” cho sản phẩm của cơ sở mình, trong đó có thể kể đến Miến dong Nhất Thiện (Ba Bể), Miến dong Triệu Thị Tá (Ba Bể), miến dong Tài Hoan (Na Rỳ), Miến dong Chính Tuyển (Na Rỳ)... Được sản xuất từ những củ dong nguyên chất. Khi nấu, sợi miến có độ dai, giòn, mềm nhất định.

Miến dong Nhất Thiện - Sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp Quốc gia nhiều năm liền

Cơm lam

Mặc dù vùng hồ Ba Bể, cơm lam không phải là nơi nhiều nhất của Bắc Kạn, nhưng món ăn này được bày bán khá nhiều ở các điểm du lịch tại Hồ Ba Bể. Cơm nếp được trộn với lạc, sau đó nướng trong ống tre, khi ăn chấm với muối vừng có vị thơm ngon đặc biệt mà du khách không thể bỏ qua khi đến thăm quan Hồ Ba Bể.

Bánh trời (pẻng phạ)

Đến vùng hồ Ba Bể nổi tiếng ở Bắc Kạn, du khách nên thưởng thức món bánh pẻng phạ (bánh trời) - một món ăn truyền thống của người Tày.

Làm bánh này yêu cầu người làm phải thực sự khéo léo. Bánh ngon, thứ nhất phải chọn được gạo nếp ngon, trà ngon, nhưng quan trọng nhất là bàn tay điều khiển bếp lửa, nếu người có kỹ thuật không tốt sẽ không bao giờ có mẻ bánh như ý.

Bánh có hình tròn, bên ngoài là lớp bột phủ trắng, bên trong ngấm đường, vị vừa phải, không quá ngọt.

Xưa kia, bánh trời chỉ được làm trong dịp Tết cổ truyền, ngày nay, bánh trời không chỉ là món ăn truyền thống trong đời sống người Tày mà trở thành món ẩm thực đặc sản, phục vụ du khách khi đến Hồ Ba Bể. 

Bánh dày lá ngải

Là loại bánh có màu xanh thẫm, đậm đà hương vị núi rừng và sông nước Ba Bể mà du khách không quên thưởng thức khi đi qua vùng đất này. Bánh được làm từ gạo nếp hái chọn từng bông, lá ngải cứu, nhân đường lạc vừng, gói bằng lá chuối xanh. Làm bánh dày lá ngải đòi hỏi sự công phu, tỉ mỉ và khéo léo từ khâu chọn gạo, đường, rau ngải cho đến khâu đồ xôi, giã bánh…

Những món ăn của người dân vùng hồ Ba Bể dù là món nào cũng được chế biến rất công phu, cẩn thận tỉ mỉ, bởi người dân ở đây rất coi trọng những công việc mà mình làm. Đó cũng là một phần lý do khiến du khách khi thưởng thức ẩm thực tại Hồ Ba Bể đều vấn vương nhớ mãi không quên./.